لطفا پیامهاتون بروی قسمت نظرات کلیک کرده و بگذارید.
mail:ekhteraeidaruish@yahoo.com
***شرکت مهندسی آسمان "مهندس خانی"
***شرکت نوین الکترونیک تعمیرات ECU خودروهای سنگین"مهندس افراسیابی"
نام و مدل ECU | قیمت |
CNG samand110r-004550e1 | 001 |
S2000 PL4 sagem | 001 |
Bosch mp7.3 | |
Siemens samand,pars | |
Bosch ng 7.4.9 | |
siemens .2k.imo | |
sl96 | |
MM8p | |
bosch 7.4.5 206 |
دست به دست هم دهیم به مهر
کشور خویش را کنیم آباد
۱) شرکت Bosch آلمان: این شرکت بهترین و معروفترین سازنده ECU و کیت انژکتوری در دنیا می باشد و در اغلب خودروهای پیشرفته جهان نشانی از آن را می توان یافت. چند مدل از زانتیا موجود در ایران دارای کیت انژکتوری Bosch می باشد.
۲) شرکت Delco آمریکا: این شرکت یکی از قدیمی ترین شرکتهای سازنده ECU می باشد و ECU آن در اغلب خودروهای آمریکایی بخصوص خودروهای شرکت GM یا جنرال موتورز بکار رفته است مانند کادیلاک، پونتیاک و... همچنین در خودروهای دوو کره مانند دوو ESPERO.
۳) شرکت Ford آمریکا: این شرکت سازنده خودرو، سازنده ECU البته برای خودروهای فورد می باشد و اولین بار ایده کنترل تطبیقی یا خود-یادگیر در خودروهای این شرکت عملا پیاده سازی شد.
۴) شرکت Siemens آلمان: فعالیت این شرکت گرچه به اندازه رقیب آلمانی آن یعنی Bosch نیست اما ECU های خوبی می سازد. ECU پراید انژکتوری موجود در ایران طراحی این شرکت است.
۵) شرکت Magneti Marelli ایتالیا: این شرکت در اروپا محبوبیت زیادی داشته و بر روی اغلب خودروهای اروپایی کیت آن نصب است. به عنوان مثال خودروهای فیات مدل PUNTO و فولکس واگن مدل GOLF IV، مزدا ۳۲۳.
۶) شرکت Sagem فرانسه: بر روی اغلب ماشینهای فرانسوی ECU این شرکت نصب است. بنابراین پژو ۲۰۶، مدلهایی از زانتیا؛ همچنین خودروهای ایرانی مانند سمند و پیکان انژکتوری.
۷) شرکت Nippon Denso ژاپن: این شرکت توسط شرکت تویوتا تاسیس شده و بخش عمده سهام آن را دارا می باشد البته ۶ درصد سهام آن متعلق به شرکت Bosch است. ECU اغلب خودروهای تویوتا (مانند تویوتا لندکروز ) و برخی خودروهای ژاپنی مانند نیسان، هوندا، سوزوکی و ... متعلق به این شرکت می باشد.
شرکتهای دیگری هم هستند مانند HITACHI، MATSUHITA، LOTUS و ...
● UNICHIP یا فن آوری تنظیم ECU
امروزه موتورهای انژکتوری نقشی بسیار اساسی در موفقیت صنایع خودروسازی ایفاء مینمایند و کیفیت و قابلیتهای آن، درصد کارایی خودرو را نشان میدهد. همانطور که میدانیم کنترل کننده موتورهای انژکتوری، بردی الکترونیکی به نام ECU میباشد و در واقع کارایی این بخش تعیین کننده کیفیت یک موتور و در ابعادی دیگر کیفیت خودرو خواهد بود؛ بدین معنی که هرچقدر ECU یک موتور بهتر طراحی شده باشد، آن موتور کیفیت بهتری خواهد داشت.
ECU بر اساس سنسورهایی که بدان متصل است شرایط کار موتور را درک کرده و فرامین مناسب را به انژکتورها و شمعها صادر میکند. از آنجا که دینامیک خودرو بسیار پیچیده و غیر خطی میباشد، طراحان ECU برای سهولت کار، جداولی را به نام map داخل حافظه ECU میریزند که در آن مقدار پاشش سوخت و زاویه آوانس در هر دور و بار موتور مشخص شده است. هر چه دقت این جداول بیشتر باشد، دقت عملکرد ECU بیشتر خواهد بود.
نکتهای که باید توجه کرد اینست که مقادیر این جدولها وابستگی مستقیمی به پارامترهای جغرافیایی موتور، نظیر فشار و دمای هوا دارد. شرکتهای خودروسازی، ECU را برای یک آب و هوای خاص طراحی نمیکنند بلکه مقادیر map را بگونهای تنظیم میکنند که برای انواع شرایط جغرافیایی جوابی بهینه و معقول بدهد. بنابراین map، در این حالت برای تمام خودروهای از یک مدل بهینه است نه هر خودروی خاص؛ زیرا هیچ دو خودرویی، حتی از یک مدل کاملاً مانند یکدیگر نیستند.
اگر سیستمی بتواند این نقیصه را از ECUها برطرف کند، آنگاه میتوان به طور اختصاصی map هر خودرو را کالیبره کرده و توان آن را افزایش داد.
امروزه تیونینگ ECU خودروها، بحث جا افتاده ای است و شرکتهای بسیاری در این زمینه فعالیت می کنند بطور کلی دو روش برای تیونینگ خودروهای انژکتوری وجود دارد. روش اول خواندن دیتاهای (map) ECU و دادن دیتاهای جدید که شرکتهای بسیاری در این زمینه فعالند از جمله: Eurochip، Chip Tuning، Tech TV، Autospeed و ...یکی از اشکالات این روش اینست که بشدت وابسته به ساختار ECU است و با پیچیده شدن سخت افزار ECU امکان خواندن و تغییر دیتاهای آن مشکل و گاهی غیرممکن می شود مگر آنکه شرکت سازنده ECU خود نحوه دسترسی به اطلاعات را در اختیار شرکتهای تیونینگ بگذارد. روش دوم اضافه کردن یک سخت افزار جانبی به ECU جهت تغییر پارامترهای ECU است. این روش گرچه گرانتر تمام می شود اما وابسته به نوع ECU نیست. یکی از شرکتهایی که در این زمینه فعال است
، شرکت Dastek است. شرکتی که در آفریقای جنوبی قرار دارد و با پرسنلی در حدود ۳۰ نفر توانسته موفقِِِِت چشمگیری داشته باشد.جالب است بدانید که این شرکت بظاهر کوچک توانسته است محصول خود را به کشورهای مختلف دنیا صادر کند و بیش از ۳۰۰ نمایندگی فروش در سرتاسر دنیا دارد که فقط ۱۰۰ تا از آنها در ایالات متحده آمریکا هستند. نام این محصول UNICHIP است.
اصول عملکرد UNICHIP بدین صورت که سنسورهای اصلی در یک موتور انژکتوری (MAP, RPM) را خوانده و سپس با توجه به نقطه کار موتور، مقادیری مجازی از این دو سنسور را به ECU اعمال میکند؛ بگونهای که رفتار ECU نسبت به حالت قبل بهبود پیدا میکند.
آمارها نشان میدهد که موفقیت UNICHIP در این زمینه بسیار بالا بوده است:از هر ۴۰۰ خودرو، فقط یک خودرو ممکن است با UNICHIP بهینه نگردد، ۸۰% خودروهایی که در آفریقای جنوبی استفاده میشوند، UNICHIP را در خودروهای خود نصب کردهاند، UNICHIP بر روی بیش از ۳۲۰ مدل موتور از خودروسازان بزرگ دنیا پیاده شده است. __________________
ساختار پیچیده خودروهای امروزی و استفاده از عناصر هوشمند
مانندپردازندههای سریع و دقیق الكترونیكی، سنسورها و عملگرهای الكتریكی،
كار تعمیر و خدمات پس از فروش را برای خودروسازان دچار تحولی جدی كرده است؛
به گونه ای كه دیگر نمی توان بدون وجود دستگاه عیب یاب (Scan Tool) چنین
خودروهایی را تعمیر و عیب یابی كرد. آشنایی با نحوه عیب یابی و اشكال زدایی
یك سیستم انژكتوری از ضروریات اولیهای است كه هر تعمیركار باید از آن
اطلاع داشته باشد، در این نوشتار سعی داریم بطور مختصر شما را با این موضوع
آشنا کنیم.
چگونه دستگاه عیب یاب اطلاعات خودرو را از ECU دریافت میكند؟
ارتباط دستگاه عیب یاب با ""ECU در تمام خودروهای انژكتوری به صورت
ارتباط سریال است؛ یعنی اطلاعات از طریق یك (یا دو) سیم بین ECU و دستگاه
عیب یاب رد و بدل می شود. چگونگی تبادل اطلاعات بین دستگاه عیب یاب و كنترل
كننده مركزی (ECU) را "پروتكل ارتباطی" مینامند و برای آن استانداردهای
مختلفی تعریف شده است.
در یكی از این استانداردها، دستگاه عیب یاب با ارسال كدهای معینی از
ECU درخواست اطلاعات میکند كه این كدها برای هر درخواست متفاوت است. سپس
ECU با بررسی كدهای دریافت شده، نوع درخواست دستگاه عیب یاب را تشخیص داده و
اطلاعات مورد نظر را ارسال میكند. مسیر اتصال دستگاه عیب یاب به دسته سیم
خودرو از طریق "كانكتور عیب یاب" امكان پذیر است. این كانكتور معمولا زیر
داشبورد سمت راننده قرار دارد، البته در بعضی از خودروها ممكن است در محفظه
موتور( خودرو پراید انژكتوری كیا) قرار داشته باشد. یكی از پركاربردترین
كانكتورهای عیب یابی، كانكتور OBD-II است كه شكل آن در زیر آورده شده است.
ساختار عیب یابی در ECU
در خودروهای انژكتوری،ECU نقش یك كنترل كننده پیچیده الكترونیكی را
بازی میكند؛ به گونه ای که در هر لحظه، اطلاعات خودرو را از سنسورهای
مختلفی كه به آن متصل است، نظیر سنسور دور موتور و سنسور دمای آب موتور
دریافت كرده و سیگنال های مناسب را به خروجی هایی مانند انژكتورها و كویل
اعمال میكند. عیب یابی چنین مجموعه پیچیدهای بدون ابزارهای الكترونیكی
اگر غیر ممكن نباشد، بسیار سخت و مشكل است. به همین منظور، كلیه قطعات
الكترونیكی كه در خودرو مورد استفاده قرار می گیرند، دارای یك خروجی هستند
كه در صورت ایجاد عیوب احتمالی، سیگنالی را به كنترل كننده مركزی یا ECU
ارسال میكنند.ECU پس از دریافت سیگنال خطا، دو كار انجام میدهد؛ یعنی با
وجود عیوب گزارش شده، بهترین روش را برای ادامه كار موتور انتخاب کرده و
سپس این عیوب را در قالب كدهای خطا یا DTC (Diagnostic Trouble Codes) به
دستگاه عیب یاب گزارش میدهد و همزمان چراغ عیب یاب یا MIL را برای آگاهی
راننده روشن می كند.
بنابراین در اغلب موارد، عیوب ایجاد شده در سیستم را عناصر الكترونیكی
داخل ECU تولید كرده و به پردازنده مركزی ECU گزارش میدهند و در واقع
عیبیاب، فقط گزارشات ECU یا كدهای خطای ارسال شده را به تعمیركار ارائه
میکند.
آیا كد خطا یا DTC به تنهایی برای عیب یابی یك خودروی انژكتوری كافی است؟
پاسخ این سوال منفی است زیرا امكان دارد خودرو دارای اشكالاتی در قطعات
مكانیكی باشد كه در این حالت ECU قادر به ارسال كد خطایی به دستگاه عیب
یاب نیست؛ مثلا شكستگی شمع، شكستگی در پیستون و وجود نشتی هوا در مانیفولد
ورودی و ...
در این مواقع چگونه میتوانیم اشكال خودرو را پیدا کنیم؟ درست است كه
ECU نمیتواند این گونه عیوب را مستقیم تشخیص دهد اما سازندگان ECU برای
تشخیص این نوع اشكالات چارهای اندیشیدهاند و آن این است كه ECU علاوه بر
ارسال كدهای خطا به دستگاه عیب یاب، نقاط كار خودرو (مقادیر پارامترهای
عملكردی سنسورها و عملگرها) را نیز به دستگاه عیب یاب گزارش میدهد، مانند
دمای آب موتور، دور واقعی موتور، مقدار مطلوب دور موتور و زاویه جرقه شمع.
در این حالت میتوان با ملاحظه نقاط كاركرد خودرو و بررسی و مقایسه آنها
با محدودههای مجاز عملكردی، اشكال مورد نظر را یافته و برطرف کرد. به
عبارت دیگر اولین كاری كه هر تعمیركار در عیب یابی خودروهای انژكتوری باید
انجام دهد عبارت است از خواندن مقادیر پارامترهای سیستم و مقایسه آن با
مقادیر مجاز عملكردی.
علاوه بر این، در اغلب ECU های امروزی قابلیتی به نام "تست عملگر" وجود
دارد كه به كمك آن عیب یابی خودرو، آسان تر میشود. این قابلیت به این
صورت است كه دستگاه عیب یاب تقاضای انجام تست یك عملگر را از ECU میکند؛
سپس ECU با توجه به شرایط تست عملگر مورد نظر ( كه اغلب در حالت سوئیچ باز-
موتور خاموش است) شروع به آزمایش عملكرد آن عملگر میکند. با انجام این
تست دو هدف برآورده میشود. اول آنكه صحت ECU و سیم ارتباطی بین عملگر و
ECU مشخص میشود و دوم آنكه خود عملگر تست میشود.
آشنایی با منوی اصلی یك دستگاه عیب یاب
بطور خلاصه در منوی اصلی هر دستگاه عیب یابی، عبارات زیر به چشم میخورند:
در منوی Identification معمولا شناسه ECU و یا شماره برنامه
كالیبراسیون EC وجود دارد. تعمیركار با استفاده از این منو، از شماره
برنامه كالیبراسیون موجود در ECU آگاهی پیدا میكند تا در صورت قدیمی بودن
برنامه، بتواند برنامه ECU را بهروز (Update) کند. البته در برخی از
دستگاه های عیب یاب قابلیت Downloading وجود دارد؛ یعنی میتوان برنامه
ECU را از طریق دستگاه عیب یاب تغییر داد.
در منوی Service Data مقادیر پارامترهای سیستم انژكتوری از قبیل دور
موتور، دمای آب موتور و فشار داخل مانیفولد وجود دارد و تعمیركار با مراجعه
به این قسمت از صحت كاركرد خودرو اطمینان پیدا می کند.
در منو Read Faults میتوان خطاهای موجود در سیستم را مشاهده كرد.
همانطور كه توضیح داده شد، دستگاه عیب یاب فقط كدهای موسوم به DTC را از
ECU دریافت میکند. این كدها در داخل پردازنده دستگاه عیب یاب ترجمه شده و
عبارات متناسب با آن برای تعمیركار نمایش داده میشود. مثلا كد خطای سنسور،
دمای هوای 112 است. دستگاه عیب یاب با دریافت این كد از ECU متوجه وجود
اشكال در سنسور دمای هوا شده و عبارت زیر را نمایش میدهد:
P112. Air Temperature Sensor Fail
حرف P یا (Present) در عبارت بالا یعنی خطا در سیستم وجود دارد. اگر M
(Memory) نمایش داده شود یعنی این اشكال وجود داشته، برطرف و در حافظه
سیستم ثبت شده است.
در منوی Erase Faults تعمیركار میتواند كدهای خطایی كه در حافظه ECU
ثبت شده است را پاك كند. به عبارت دیگر وقتی خطایی در سیستم انژكتوری رخ
میدهد، DTC مرتبط با آن در حافظه ECU ثبت شده و همزمان به دستگاه عیب یاب
ارسال میشود؛ حتی اگر اشكال مذكور رفع شود، DTC مرتبط با آن از حافظه ECU
پاك نمیشود تا تعمیركار با استفاده از دستگاه عیب یاب این حافظه را پاك
كند. حسن این كار این است كه همیشه تاریخچهای از خطاهایی كه تاكنون در
سیستم انژكتوری اتفاق افتاده است در حافظه ECU وجود دارد. البته در بعضی از
سیستم ها، ECU اجازه میدهد با روش هایی كه برای هر سیستم تعریف شده است؛
بدون دستگاه عیب یاب، حافظه خطا را پاك کرد.
در منویActuator Test میتوان عملگرهای سیستم را به صورت جداگانه تست
و بررسی کرد. این قابلیت كمك فراوانی در یافتن و رفع عیب یك سیستم
انژكتوری می کند.
آیا مواردبالا برای عیب یابی یك خودرو انژكتوری كافی هستند؟
گرچه با در دست داشتن منوی اصلی دستگاه عیب یاب بسیاری از اشكالات
ایجاد شده در سیستم را میتوان برطرف کرد، اما پاسخ این سوال منفی است زیرا
اشكالاتی در سیستم انژكتوری وجود دارد كه نه برای آنها كد خطایی وجود دارد
و نه میتوان با دیدن پارامترهای سیستم به وجود آنها پی برد. در این حالت
با استفاده از ابزارهای اضافی نظیر اسیلوسكوپ جهت مشاهده و اندازهگیری
سیگنال های الكتریكی، مولتیمتر جهت اندازهگیری ولتاژ و جریان الكتریكی
نقاط مختلف، تست های اهمی، اتصال كوتاه و دیودی، دسته سیم تست سیستم
انژكتوری و از همه مهمتر دیاگرام الكتریكی سیستم انژكتوری، میتوان نقاط
معیوب را تشخیص داده و عیوب آن را برطرف کرد. البته این كار نیاز به مهارت و
آموزش های اولیه در ارتباط با دستگاه های ذكر شده دارد. هنگام استفاده از
دستگاه های مذکور و برای دسترسی آسان تر به پین های ECU از یك رابط به
نام"BOB" یا Break OutBox استفاده میشود. این وسیله مابین ECU و دسته سیم
خودرو نصب شده و امكان استفاده راحت از پین های ECU را فراهم میکند. در
زیر، شكل دستگاه اسیلوسكوپ و مولتی متر، آورده شده است. در برخی دستگاه های
عیب یاب، این دو دستگاه در یك مجموعه قرار داده شده اند.
آیا میتوان اطلاعات دریافت شده از ECU را ذخیره و بازیابی كرد؟
یكی دیگر از امكاناتی كه در دستگاه های عیب یاب تعبیه میشود، قابلیت
ذخیره، امكان چاپ و رسم نمودار متغیرها و پارامترهای سیستم است. با استفاده
از این امكانات میتوان متغیرهای سیستم انژكتوری را تحلیل و بررسی کرد؛
این امكانات در مواقعی اهمیت پیدا میكند كه سرعت تغییرات برخی از
پارامترها بالا بوده و نمیتوان بدون ذخیره سازی، آنها را تحلیل كرد. با
قابلیت رسم نمودار، میتوان چند پارامتر را به صورت بصری مقایسه و بررسی
كرد.
به طور خلاصه دستگاه های عیب یاب به گونه ای طراحی و ساخته میشوند كه
تا حد امكان كار تعمیر و عیب یابی خودرو را تسهیل کنند. نکته قابل توجه
این است که لزوما هر دستگاه عیب یاب تمام منوی ذكر شده را ندارد، بلكه بسته
به كاربرد آن ممكن است فقط بخشی از قابلیت ها را داشته باشد، اما باید
توجه كرد كه مهمترین نكته در عیب یابی یك خودروی انژكتوری، صرفنظر از داشتن
یك دستگاه عیب یاب خوب، دانش و تجربه برای شناخت سیستم انژكتوری لازم است؛
یعنی تا تعمیركار شناخت كافی نسبت به سیستم انژكتوری نداشته باشد، با وجود
دستگاه پیشرفته عیب یاب نیز نمی تواند سیستم را اشكال زدایی کند.

مهندس داریوش اختراعی